Toruń-śmierć plut.Brzozowskiego i Lisa 1928 r.
Idź do strony Poprzedni 1, 2, 3, 4 Następny

bolas

Fiu fiu ... przyznam, że szczęka opada z wrażenia.
Posiadasz oryginały ? Czy to kserokopie ?

Peeska

Zaaferowana przygotowaniami na cmentarzu, nie zauważyłam wcześniej tego zdjęcia i dokumentów. Ale już wcześniej czułam, że te asy dopiero się posypią! A ja się tu wychylam z jakimiś niby-rewelacjami. Shocked

Pozdrawiam Very Happy

tm/39

Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami kol.Peeska dziś jest rocznica pogrzebu ś.p. podoficerów dołączam zdjęcia z tej smutnej uroczystości.

Peeska

Do celów gospodarczych podaję, że 22 IV 1928 r. o godz. 7.00 strzelcy z 28 i 31 pSK utworzyli na dworcu Łódź Kaliska posterunek ochronny przy wagonie z trumnami obu podoficerów. Kondukt pogrzebowy wyruszył z dworca o godz. 15.00....

bolas

Tm/39 czy możesz wrzucić przybliżenie samej warty honorowej ?
Powiększyłem sobie, ale słabo widać ... przydałaby się lepsza jakość ...

Czy wiadomo, który pułk pełnił służbę asystencyjną przy tej okazji ? Chyba 31pSK miał najbliżej. Zdjęcie bardzo ciekawe, bo prezentuje sylwetkę piechurów 31 lub 28 pSK z 1928 roku. A może to 10 pal ? Kondukt stanowi chyba działo 75 mm z jaszczem. Wartownicy w adrianach wz.15 z orłami. Masa ciekawych detali, które niestety słabo widać.

bolas

Dostałem obiecane skany, ale chyba są z jakiejś marnej odbitki ... no i niestety to tylko jedno i to samo zdjęcie co zaprezentował "Tm/39". Wrzucam jednak nieco większe, gdzie dokładniej widać detale

tm/39

Intryguje mnie wpis w książce cmentarza więc postanowiłem załadować zdjęcie na forum celem rozwiania moich watpliwości.
Liczę na szanownych" Forumowiczów "

" Lis Jan l.29 ........................... sierżant itd."
Jaka treść jest w miejscu kropek Sad

Odnośnie zdjęć z pogrzebu to ja stawiam na haubice 100 mm wz. 14/19 Skoda na uzbrojeniu 10 pal w tamtym okresie .
Nad lepszymi skanami jeszcze pracuję.

Peeska

Myślę, że zapis jest następujący:

"Lis Jan l. 29 z dworca Kaliskiego, sierżant, k 23cia (przy wp.(?) 24"

bolas

Wydaje mi się podobnie, to prawdopodobnie miejsce podjęcia zwłok przez pracowników cmentarza w ich ostatniej drodze na kwaterę wiecznego spoczynku. Ewentualnie coś po prostu związanego z ostatnią drogą szczątków. W powyższych widać zapisy dotyczące pobliskich parafii Św. Jerzego (300m od cmentarza) i Św. Józefa (koło Pałacu Poznańskiego na Ogrodowej jakiś 1km od cmentarza). Czy to księga/spis z cmentarza ?

Patrząc na te zapisy wynikałoby, że wspomniana przez Peeskę kolumna wojska odprowadzała na cmentarz szczątki plut. Brzozowskiego z 28pSK. Natomiast plut. Lis z 31pSK spoczywał jeszcze w kaplicy bliskiej koszarom 31pSK - w kościele Św. Jerzego koło cmentarza.

tm/39

Faktycznie , jest bardzo logiczne szczególnie jeśli przeczyta się post kol. Peeska trochę wyżej .

Przy opisie plut. Brzozowskiego ja odczytałem :
" Brzozowski Franciszek l.31 plutonowy 28.p. z kościoła garn. Jerzego itd."

Jeśli tak , dlaczego taka różnica w opisach ?

Peeska

To wszystko zaczyna być bardzo zagadkowe. Rzeczywiście z zapisu w księdze wynikałoby, że J. Lis został przywieziony z dworca, co sugerowałoby, że nie należał do żadnej z łódzkich parafii (skąd rzeczywiście pochodził mam nadzieję dowiedzieć się ok. 19 V br.). Co do F. Brzozowskiego, to wszystko wskazuje na Łódź.
Posiadam też informacje źródłowe (akta 28psk), że obaj "przyjechali" z Torunia i stąd rozkaz o posterunku ochronnym na dworcu, o czym już wcześniej pisałam. Różne relacje wskazują (zachowane dokumenty też), że obaj zostali przeniesieni na cmentarz z dworca...

Czyli, jak to było naprawdę?

bolas

Fakt, nieco mi się linijki pomyliły. Tak czy siak, może to być związane jakoś z ostatnią drogą. Może wpierw szczątki przyjechały na Dworzec Kaliski i w asyście wojska kondukt przeszedł w okolice Starego Cmentarza, gdzie w kościele Św. Jerzego odprawiono jakaś ostatnią mszę ? Nie bardzo orientuję się w szczegółach obrządków pogrzebowych powiązanych z WP II RP.

Kościół św. Jerzego to dosłownie 200-300 m od Starego Cmentarza i przy okazji jakieś 200-300 m od zespołu koszarowego 31pSK w Łodzi. Podejrzewam, że to może być związane. Może plutonowy Lis, jako żołnierz 31pSK spoczywał wpierw w pobliskim kościele ? Albo właśnie z tej okazji tam odprawiono ostatnie pożegnanie ?

Koszary 31pSK do 1914 roku zajmował carski 37 pułk piechoty, Kościół św. Jerzego do 1914 roku był Cerkwią garnizonową tego pułku. Może w okresie gdy w tych samych koszarach stacjonował 31pSK, kościół Św. Jerzego nadal był jakoś bliżej związany z pułkiem ? W końcu to była najbliższa parafia w ok. koszar.

Patrząc na 2 zdjęcia, które wstawiłeś nieco wcześniej - te pokazujące ostatnią drogę - na jednym doskonale widać kolumnę wychodzącą z ulicy Cmentarnej - z kierunku właśnie jakby od kościoła Św.Jerzego (lub koszar 31pSK). Kondukt zakręca "w lewo" (na zachód) i zawija dalej obecną Ogrodową . Póki co nie bardzo mogę rozszyfrować perspektywę drugiego zdjecia - może jego analiza coś pomoże ?

Peeska

Kondukt pogrzebowy istotnie, najpierw przeszedł do kościoła św. Jerzego. Jednak mało logiczne wydaje mi się wożenie tych trumien z dworca do kościoła czy też odwrotnie. Zginęli w Toruniu. Stamtąd zostali przywiezieni. Msza pogrzebowa w kościele garnizonowym - to oczywiste. Ale te zapisy w księdze pogrzebów Question

Strasznie gmatwają wszystko.

Chyba trzeba szukać jeszcze jakichś dokumentów, bądź relacji....

bolas

Popatrzyłem nieco na fotki i wg. mnie mamy możliwy całkiem taki plan przestrzenny:

Zdjęcie po lewo: fotograf stał na ul. Cmentarnej przy jej krzyżówce z ul. Jerzego - twarzą w kier. południowo-wschodnim. W tle prawdopodobnie widać krzyżówkę z współczesną Legionów (ex-Konstantynowską). Kondukt żałobny właśnie wyjeżdza z ul. Jerzego i skręca w Cmentarną w stronę Ogrodowej i cmentarza.

Zdjęcie po prawo: późniejsze, wykonane pewno parę minut później. Fotograf stoi już pod samym wejściem na cmentarz na rogu Ogrodowej i Cmentarnej patrząc w kierunku wschodnim - w kierunku współczesnej "Manufaktury". Kondukt żałobny wykręcił właśnie z Jerzego i Ogrodowej i dotarł do Ogrodowej. Właśnie skręca w Ogrodową w kier. wschodnim zmierzając do wejścia na cmentarz.

Może tak wyglądał fragment ostatniej drogi ... ?

Peeska

Wprawdzie prasa nie należy do najbardziej rzetelnych źródeł historycznych, ale ja dotarłam do informacji, że kondukt pogrzebowy przeszedł z dworca Kaliskiego ulicami: Kopernika-Gdańską-Konstantynowską-Jerzego... na cmentarz przy ul. Ogrodowej.